رایانش لبه‌ای (Edge Computing) یک رویکرد شبکه‌ای است که با نزدیک‌تر کردن پردازش داده‌ها به منبع داده، تاخیر را کاهش می‌دهد و مصرف پهنای باند را بهینه می‌کند. به بیان ساده، رایانش لبه‌ای شامل اجرای پردازش‌های کمتر در فضای ابری و انتقال آن‌ها به مکان‌های محلی مانند کامپیوتر کاربر، دستگاه‌های اینترنت اشیا (IoT) یا سرورهای لبه‌ای است. این رویکرد باعث می‌شود که نیاز به ارتباطات طولانی‌مدت بین کلاینت و سرور به حداقل برسد.

لبه شبکه (Network Edge) چیست؟

برای دستگاه‌های اینترنتی، لبه شبکه همان نقطه‌ای است که دستگاه یا شبکه‌ی محلی آن با اینترنت ارتباط برقرار می‌کند.

لبه شبکه تعریف دقیقی ندارد؛ برای مثال، کامپیوتر شخصی کاربر یا پردازنده داخل یک دوربین IoT می‌تواند به‌عنوان لبه شبکه در نظر گرفته شود. از سوی دیگر، روتر کاربر، ISP یا سرور لبه‌ای محلی نیز جزو لبه شبکه محسوب می‌شوند.

🔹 نکته‌ی کلیدی این است که لبه‌ی شبکه به‌طور جغرافیایی به دستگاه نزدیک است، برخلاف سرورهای ابری که معمولاً در فواصل دور قرار دارند.

تفاوت رایانش لبه‌ای با سایر مدل‌های پردازشی

🔹 رایانش اولیه: پردازش متمرکز در یک رایانه‌ی منفرد.

🔹 رایانش شخصی: برنامه‌ها به‌صورت محلی اجرا می‌شوند.

🔹 رایانش ابری: برنامه‌ها در دیتاسنترهای متمرکز اجرا می‌شوند.

🔹 رایانش لبه‌ای: برنامه‌ها در نزدیکی کاربران اجرا می‌شوند، چه روی خود دستگاه و چه روی لبه شبکه.

نمونه‌ای از رایانش لبه‌ای

🔹 سیستم نظارت امنیتی با دوربین‌های هوشمند IoT:

✅ در روش سنتی، دوربین‌های نظارتی ویدئوهای خام را به سرور ابری ارسال می‌کنند تا پس از پردازش، فقط ویدئوهای شامل حرکت ذخیره شوند.

✅ این کار باعث مصرف بالای پهنای باند و بار زیاد روی سرور ابری می‌شود.

✅ اما در مدل رایانش لبه‌ای، پردازش تشخیص حرکت مستقیماً روی خود دوربین اجرا می‌شود و تنها ویدئوهای مهم به سرور ارسال می‌شوند.

✅ این روش مصرف پهنای باند را کاهش داده و از بار اضافی روی سرور جلوگیری می‌کند.

کاربردهای رایانش لبه‌ای

🔹 نظارت بر سیستم‌های امنیتی: مانند مثال بالا.

🔹 دستگاه‌های اینترنت اشیا (IoT): اجرای کدها روی دستگاه به جای ابر، برای پاسخگویی سریع‌تر.

🔹 خودروهای خودران: برای پردازش تصمیمات رانندگی در لحظه، بدون نیاز به دریافت فرمان از سرور.

🔹 بهبود کشینگ محتوا: پردازش درخواست‌ها در لبه شبکه برای کاهش تأخیر.

🔹 دستگاه‌های پزشکی هوشمند: پردازش اطلاعات حیاتی در لحظه، بدون وابستگی به سرور ابری.

🔹 ویدئو کنفرانس: کاهش تأخیر و افزایش کیفیت ارتباط زنده.

مزایای رایانش لبه‌ای

✅ کاهش هزینه‌ها: 💡 کاهش مصرف پهنای باند و منابع سروری.

✅ بهبود عملکرد: 💡 کاهش تأخیر در پردازش داده‌ها.

✅ امکان پردازش بلادرنگ: 💡 تحلیل و پاسخ‌گویی سریع در لحظه.

✅ افزایش کارایی زیرساخت: 💡 بهینه‌سازی استفاده از منابع ابری و سرورها.

معایب رایانش لبه‌ای

❌ افزایش سطح حملات سایبری: 💡 افزایش دستگاه‌های متصل، فرصت‌های جدیدی برای نفوذ هکرها ایجاد می‌کند.

❌ نیاز به سخت‌افزار قوی‌تر: 💡 برای اجرای الگوریتم‌های پیچیده در دستگاه‌های لبه، پردازنده‌های قوی‌تری مورد نیاز است.

✅ راه‌حل: استفاده از سرورهای لبه‌ای توزیع‌شده برای کاهش نیاز به سخت‌افزار پیشرفته در هر دستگاه.

نتیجه‌گیری

رایانش لبه‌ای، آینده‌ی پردازش داده‌ها در محیط‌های توزیع‌شده است. با کاهش تأخیر، کاهش هزینه‌های پردازشی و افزایش بهره‌وری، این فناوری در حوزه‌های مختلفی مانند اینترنت اشیا، خودروهای خودران، پردازش ویدئو، پزشکی و ارتباطات زنده استفاده می‌شود.

🔹 کلودینو | خرید هاست | هاست ارزان

📢 لینک منبع: cloudflare