امنیت ابری چیست؟ امنیت ابری (Cloud Security) به مجموعهای از سیاستها، فناوریها و فرایندهایی گفته میشود که برای محافظت از دادهها، اپلیکیشنها و زیرساختهای شما در فضای ابری در برابر تهدیدات داخلی و خارجی به کار میروند.این مفهوم، شامل کنترل دسترسی، رمزنگاری و پایش امنیتی است تا دادههای شما در هر شرایطی امن باقی بمانند. برای آشنایی با اصول، لایهها و ابزارهای کلیدی امنیت ابری که کسبوکار شما را در سال ۲۰۲۵ ایمن نگه میدارد، در ادامه همراه ما باشید.
امنیت ابری چیست؟
Cloud Security مجموعهای از سیاستها، فناوریها و فرایندهایی است که برای محافظت از دادهها و منابع ابری در برابر تهدیدات داخلی و خارجی استفاده میشوند. این مفهوم، شامل کنترل دسترسی، رمزنگاری، پایش امنیتی و پاسخ به حوادث است. امنیت ابری به زبان ساده، یعنی سیاستها، فناوریها و فرایندهایی که تضمین میکنند دادهها و برنامههای شما در هر مکان و تحت هر شرایطی، چه ذخیره شوند، چه در حال انتقال باشند و چه دسترسی به آنها صورت گیرد، امن باقی بمانند.
چرا امنیت ابری در 2025 دگرگون میشود؟
سال ۲۰۲۵ نقطه عطفی برای امنیت در فضای ابری است؛ زیرا پیشرفتهای فناوری مانند هوش مصنوعی (AI)، محاسبات کوانتومی و گسترش چندابری (multi-cloud) تهدیدات را پیچیدهتر کردهاند. چالشهای اصلی امنیت ابر در سال ۲۰۲۵ و راهکارهای پیشنهادی هریک، در جدول زیر نشان داده شدهاند:
تهدید امنیتی | توضیح | راهکار پیشنهادی |
---|---|---|
حملات فیشینگ با هوش مصنوعی | هکرها با استفاده از AI پیامهای تقلبی بسیار واقعی میسازند تا کاربران را فریب دهند | استفاده از آموزش امنیت سایبری و فیلترهای ایمیل هوشمند |
تهدیدات رایانش کوانتومی | امکان شکستن الگوریتمهای رمزگذاری فعلی با قدرت محاسباتی کوانتومی | تحقیق و مهاجرت به رمزنگاری مقاوم در برابر کوانتوم |
حملات به ذخیرهسازی ابری توزیعشده | نفوذ از نقاط مختلف در زیرساختهای چندسروری | پیادهسازی کنترل دسترسی قوی و مانیتورینگ چندلایه |
باجافزار بهعنوان سرویس (RaaS) | امکان حمله حتی برای افراد کمتجربه با خرید ابزار آماده | استفاده از بکاپ منظم و فیلترهای امنیتی پیشرفته |
محیطهای چندابری و ترکیبی | پیچیدگی مدیریت امنیت در چند سرویس ابری همزمان | یکپارچهسازی سیاستها و ابزارهای امنیتی |
امنیت کانتینرها | کانتینرهای ناامن میتوانند نقطه نفوذ هکر باشند | پیکربندی امن و اسکن مداوم آسیبپذیریها |
معماری بدون سرور | امنیت به سطح برنامه و مجوزها منتقل میشود | اصل حداقل دسترسی و پایش پیوسته |
استراتژیها و ابزارهای جامع امنیت ابری
درک مزایا و معایب امنیت ابری با آشنایی با استراتژیهای آن آغاز میشود. این استراتژیها، پایه و اساس هر معماری امنیت فضای ابری را تشکیل میدهند و نقشه راهی برای حفاظت از دادههای شما فراهم میکنند. در ادامه، پنج رکن اساسی امنیت ابری و ابزارهای مرتبط با آنها را بررسی میکنیم:

بنیان امنیت: مدیریت هویت و دسترسی (The Foundation: IAM)
اولین گام در امنیت ابری، اصل حداقل امتیاز، یعنی کنترل دقیق هویتها و دسترسیهاست تا مطمئن شوید تنها افراد و فرایندهای مجاز به منابع حساس دسترسی دارند.
حداقل امتیاز (Least Privilege)
اصل حداقل امتیاز (PoLP) میگوید هر کاربر یا فرایند باید کمترین دسترسی لازم را برای انجام کار خود داشته و فراتر از آن اجازهای نداشته باشد. محدودکردن دسترسیها شانس وقوع نقض دادهها را به حداقل میرساند.
پیادهسازی این اصل، شامل تنظیم مجوزهای دقیق کاربران و مرور و بهروزرسانی مداوم آنها، همچنین استفاده از کنترل دسترسی مبتنی بر نقش (RBAC) است که مجوزها بهجای افراد، براساس نقشها اختصاص داده میشوند.
ابزارها و روشها
ابزارها و روشهای پیادهسازی این اصل، شامل موارد زیر هستند:
- مدیریت هویت و دسترسی (IAM): راهکارهای مدیریت هویت و دسترسی (IAM) با ابزارهایی مثل ورود یکپارچه (SSO) و کنترل دسترسی مبتنی بر نقش (RBAC) به شما کمک میکنند کنترل کنید چه کسی به دادهها و منابع ابری دسترسی دارد و چه کاری میتواند انجام دهد؛
- احراز هویت چندعاملی (MFA): احراز هویت چندعاملی، روشی برای افزایش امنیت حسابهای کاربری است که علاوهبر رمز عبور از یک یا چند عامل اضافی برای تأیید هویت استفاده میکند. این عوامل میتوانند شامل کد پیامکی، اپلیکیشن احراز هویت یا بیومتریک (اثر انگشت، چهره) باشند. حتی در صورت لورفتن رمز عبور، دسترسی مهاجم بدون این عوامل اضافی ممکن نخواهد بود؛
- مدیریت دسترسی و امتیازات زیرساخت ابری (CIEM): نسل جدید مدیریت دسترسی در ابر، یعنی CIEM، بر مدیریت و کنترل هویتها و مجوزها در محیط ابری تمرکز دارد. این ابزار به کسبوکارها کمک میکند امتیازات کاربران را نظارت و مدیریت کنند و خطر نقض امنیتی مرتبط با هویت را کاهش دهند.
حفاظت از زیرساخت ابری (Protecting the Cloud Infrastructure)
زیرساخت، پایهایترین لایه امنیتی است و اگر در این بخش ضعف وجود داشته باشد، کل سیستم آسیبپذیر میشود.
دفاع چندلایه (Defense in Depth)
اصل دفاع چندلایه بر رویکردی چندسطحی برای امنیت تأکید دارد؛ بهطوریکه هر لایه، پشتیبان لایههای دیگر باشد. ایده پشت آن ساده است. اگر یک اقدام امنیتی شکست بخورد، لایه دیگری محافظت لازم را فراهم میکند. بهاینترتیب، حتی اگر هکری موفق به نفوذ در یک سطح شود، هنوز باید از چند لایه دیگر (اجزایی مانند فایروالها، سیستمهای تشخیص نفوذ، رمزگذاری دادهها و سیاستهای قوی رمز عبور) عبور کند تا به دادهها دسترسی پیدا کند.
ابزارها و روشها
مدیریت وضعیت امنیتی ابری (CSPM)، یک ابزار پیادهسازی این استراتژی است. ابزارهای CSPM بهصورت مداوم پیکربندیها را بررسی و شما را از پیکربندیهای نادرست یا فعالیتهای غیرمطابق مطلع میکنند تا بهسرعت مشکلات و نقضهای امنیتی برطرف شوند.
امنیت شبکه بخش بنیادی امنیت در فضای ابری است و شامل موارد زیر میشود:
- پیادهسازی فایروالها و گروههای امنیتی مبتنی بر ابر برای کنترل ترافیک ورودی و خروجی؛
- رمزگذاری دادهها حین انتقال برای جلوگیری از رهگیری؛
- استفاده از VPN امن برای دسترسی از راه دور؛
- برای داراییهای حساس، باید شبکههای خصوصی مجازی (VPC) راهاندازی کنید؛ شبکههایی ایزوله و امن که تنها متعلق به سازمان شما هستند.
حفاظت از بارهای کاری و اپلیکیشنها (Protecting Workloads & Applications)
اپلیکیشنها و بارهای کاری، قلب کسبوکار هستند. بنابراین امنیت آنها باید بهصورت ویژه و مبتنی بر داده انجام شود.
حفاظت مبتنی بر داده (Data-Centric Protection)
حفاظت مبتنی بر داده بر حفظ خود دادهها تمرکز دارد؛ نهفقط زیرساخت یا شبکهای که دادهها روی آن قرار دارند. راهکارهای حفاظت مبتنی بر داده، شامل رمزگذاری، توکنیزهسازی و ماسککردن دادهها هستند تا حتی اگر دادهها به دست افراد غیرمجاز بیفتند، بدون کلیدهای رمزگشایی یا توکنهای لازم بیارزش باشند.
همچنین، این اصل بر داشتن سیستمهای پشتیبان برای اطمینان از دسترسی دائم به دادهها حتی در صورت بروز خرابی سیستم یا حمله سایبری تأکید دارد. پیادهسازی آن شامل پشتیبانگیری منظم از دادهها، استفاده از چند ارائهدهنده سرویس ابری و اجرای برنامههای بازیابی از فاجعه است.
پلتفرم حفاظت از بار کاری ابری (Cloud Workload Protection Platform – CWPP)
CWPPها بهعنوان ابزار تخصصی امنیت بارهای کاری در محیطهای ابری طراحی شدهاند و قابلیت محافظت از ماشینهای مجازی، کانتینرها و سرویسهای سرورلس را دارند. این پلتفرمها با ارائه قابلیتهایی مانند مدیریت آسیبپذیری، تقویت امنیت بار کاری و حفاظت در زمان اجرا، امنیت را از مرحله توسعه تا استقرار تضمین میکنند.
یکی از رویکردهای مکمل در این حوزه، DevSecOps است که امنیت را بهصورت یکپارچه در چرخه توسعه نرمافزار ادغام میکند. با این رویکرد، تیمهای توسعه و امنیت همکاری بیشتری دارند، آزمایشهای امنیتی بهصورت مداوم انجام، آسیبپذیریها زودتر شناسایی و اصلاحات سریعتر اعمال میشوند.
نظارت و واکنش یکپارچه (Integrated Monitoring & Response)
نظارت و حسابرسی، یکی از ارکان اصلی امنیت در فضای ابری است؛ چراکه تنها با پایش مستمر رویدادها میتوان فعالیتهای مشکوک را شناسایی کرد، مانع از وقوع حملات شد و در صورت بروز تهدید بهموقع واکنش نشان داد.
نظارت و حسابرسی مداوم منابع ابری، شامل جمعآوری و تحلیل لاگها، تنظیم هشدار برای فعالیتهای مشکوک و انجام حسابرسیهای منظم امنیتی برای شناسایی آسیبپذیریهای احتمالی است و به شناسایی ناهنجاریهایی که ممکن است نشانه نقض امنیتی باشند، کمک میکند. این فرایند علاوهبر شفافسازی رفتار سیستم به رعایت الزامات قانونی و استانداردهای امنیتی هم کمک میکند.
سیستم مدیریت اطلاعات و رویدادهای امنیتی (Security Information and Event Management – SIEM)
ابزارهای SIEM بهعنوان ستون فقرات نظارت امنیتی، دادهها و لاگهای تولیدشده از منابع مختلف (سرورها، اپلیکیشنها، شبکهها و سرویسهای ابری) را جمعآوری، یکپارچهسازی و تحلیل و با تشخیص زودهنگام حملاتی مثل چند ورود ناموفق یا انتقال غیرمنتظره دادهها به حفظ امنیت محیط ابری شما کمک میکنند. با استفاده از SIEM، تیمهای امنیتی میتوانند الگوهای حملات را سریعتر شناسایی کنند، هشدارهای هوشمند دریافت کنند و واکنشهای هماهنگ و سریع به تهدیدات داشته باشند.
رویکرد نوین و یکپارچه: CNAPP) The Modern, Integrated Approach)
CNAPP رویکردی نوین در امنیت ابری است که چالشهای امنیتی برنامههای ابری بومی را هدف قرار میدهد. این پلتفرم شامل CSPM، CWPP، مدیریت آسیبپذیری و حفاظت خودکار برنامه در زمان اجرا (RASP) است که میتواند تهدیدات را در زمان واقعی شناسایی کند و کاهش دهد.
انواع تهدیدات و ریسکهای امنیت ابری
در ادامه، برخی از مهمترین انواع تهدیدات امنیت ابری را معرفی میکنیم:

- نقض دادهها (Data Breaches): نقض دادهها زمانی رخ میدهد که افراد غیرمجاز به دادههای ذخیرهشده در ابر (معمولاً با هدف سرقت، افشا یا تغییر آنها) دسترسی پیدا کنند. عوامل مختلفی مانند رمزهای عبور ضعیف، نبود رمزگذاری مناسب و تهدیدات داخلی میتوانند باعث نقض دادهها شوند.
- پیکربندی نادرست (Misconfigurations): پیکربندی نادرست میتواند منجربه دسترسی غیرمجاز، نشت دادهها و سایر رخدادهای امنیتی شود و یکی از علل رایج نقض دادهها در ابر است. این مشکل زمانی رخ میدهد که سرویسهای ابری بهصورت امن پیکربندی نشده باشند و درنتیجه در برابر حملات آسیبپذیر شوند.
- ربودن حساب کاربری (Account Hijacking): در این تهدید، مهاجم از طرق مختلف مانند فیشینگ، آسیبپذیری نرمافزاری یا رمزهای عبور ضعیف، کنترل حساب ابری کاربر را به دست میآورد. پساز آن، مهاجم میتواند به دادههای حساس دسترسی پیدا کند، دادهها را دستکاری کند، نمونههای جدید ایجاد کند و فعالیتهای مخرب دیگری انجام دهد.
- APIهای ناامن (Insecure APIs): رابطهای برنامهنویسی کاربردی (APIs) جزو مهمی از سرویسهای ابری هستند و تعامل میان اجزای مختلف نرمافزار را امکانپذیر میکنند؛ اما APIهای ناامن هم میتوانند مسیر دسترسی غیرمجاز مهاجمان به دادهها و سرویسها را فراهم کنند.
- حملات انکار سرویس (DoS): در محیط ابری، این حمله میتواند شامل ارسال حجم بالای ترافیک به یک سرویس ابری باشد که آن را برای کاربران مجاز غیرقابلدسترس میکند.
لایههای امنیت ابری، از زیرساخت تا اپلیکیشن
در دنیای رایانش ابری، یک مدل واحد برای همه مناسب نیست. هر مدل سرویس نیازهای متفاوتی دارد و معماری امنیت فضای ابری استراتژی خود را مطابق این تفاوتها تنظیم میکند. در ادامه به این موضوع میپردازیم که معماری امنیت ابری چگونه براساس مدل سرویس تغییر میکند:

زیرساخت بهعنوان سرویس (IaaS)
IaaS یا زیرساخت بهعنوان سرویس (Infrastructure as a service) را میتوان مانند اجاره یک آپارتمان خام تصور کرد. شما ساختار را دارید، اما دکوراسیون بهعهده خودتان است. بههمینترتیب، در IaaS، مواد اولیه مانند ذخیرهسازی، سرورها و شبکهها در اختیار شماست؛ اما مسئولیت تأمین امنیت این منابع برعهده شماست. در این حالت، معماری امنیت ابری شامل حفاظت از دادهها، مدیریت دسترسیها و ایمنسازی شبکه مجازی شما است.
پلتفرم بهعنوان سرویس (PaaS)
PaaS یا پلتفرم بهعنوان سرویس (Platform as a service) مانند یک آپارتمان مبله است؛ ارائهدهنده ابری بخش بیشتری از پشته فناوری را مدیریت میکند و شما روی برنامهها و دادههای خود تمرکز دارید. معماری امنیت ابری در این مدل، شامل حفاظت از لایه برنامهها و مدیریت دسترسی کاربران است.
نرمافزار بهعنوان سرویس (SaaS)
SaaS یا نرمافزار بهعنوان سرویس (Software as a service) شبیه اقامت در یک اتاق هتل است. همه چیز از قبل آماده است؛ شما فقط باید داراییهای شخصی خود را ایمن کنید. در مدل SaaS، ارائهدهنده ابری بخش زیادی از امنیت را مدیریت میکند و تمرکز شما بهعنوان کاربر روی امنیت دادهها و کنترل دسترسی کاربران خواهد بود.
هر مدل نیازهای امنیتی منحصربهخود را دارد و معماری امنیت ابری با تنظیم استراتژیهای خود، آنها را به بهترین شکل پوشش میدهد.
ابزارها و تکنولوژیهای پیشرفته امنیت ابری
پساز بررسی تعریف امنیت ابری، اصول پایهای و لایههای آن، اکنون به انواع راهکارها و ابزارهای موجود برای پیادهسازی این اصول میپردازیم.

- مدیریت هویت و دسترسی (IAM): راهکارهای مدیریت هویت و دسترسی (IAM) با ابزارهایی مثل ورود یکپارچه (SSO)، احراز هویت چندعاملی (MFA) و کنترل دسترسی مبتنی بر نقش (RBAC) به شما کمک میکنند کنترل کنید چه کسی به دادهها و منابع ابری دسترسی دارد و چه کاری میتواند انجام دهد.
- مدیریت اطلاعات و رویدادهای امنیتی (SIEM): ابزارهای SIEM دادههای امنیتی شما را جمعآوری و تحلیل میکنند و با تشخیص زودهنگام حملاتی مثل چند ورود ناموفق یا انتقال غیرمنتظره دادهها به حفظ امنیت محیط ابری شما کمک میکند.
- مدیریت وضعیت امنیتی ابری (CSPM): ابزارهای CSPM بهصورت مداوم پیکربندیها را بررسی و شما را از پیکربندیهای نادرست یا فعالیتهای غیرمطابق مطلع میکنند تا بهسرعت مشکلات و نقضهای امنیتی برطرف شوند.
- پلتفرم حفاظت از بار کاری ابری (CWPP): ابزارهای CWPP شامل تقویت امنیت بار کاری (Workload)، مدیریت آسیبپذیری و حفاظت در زمان اجرا هستند و با نظارت مداوم از بار کاریها از مرحله توسعه تا استقرار، محافظت و امنیت دادههای ابری را تضمین میکنند.
- پلتفرم حفاظت از برنامههای ابری بومی (CNAPP): CNAPP رویکردی نوین در امنیت ابری است که چالشهای امنیتی برنامههای ابری بومی را هدف قرار میدهد. این پلتفرم شامل CSPM ،CWPP، مدیریت آسیبپذیری و حفاظت خودکار برنامه در زمان اجرا (RASP) است که میتواند تهدیدات را در زمان واقعی شناسایی کند و کاهش دهد.
- مدیریت دسترسی و امتیازات زیرساخت ابری (CIEM): CIEM بر مدیریت و کنترل هویتها و مجوزها در محیط ابری تمرکز دارد. این ابزار به کسبوکارها کمک میکند امتیازات کاربران را نظارت و مدیریت کنند و خطر نقض امنیتی مرتبط با هویت را کاهش دهند.
بهترین روشهای حفاظت ابری (Cloud Security Best Practices)
استفاده از ابزارهای مناسب امنیت ابری تنها بخشی از راهکار است. بههماناندازه، پیروی از بهترین شیوهها برای حفظ امنیت محیط ابری حیاتی است تا حفاظت بیشتری ایجاد شود.

درک مدل مسئولیت مشترک (Shared Responsibility Model)
همه پلتفرمهای ابری از مدل مسئولیت مشترک که وظایف امنیتی را بین ارائهدهنده و کاربر مشخص میکند، استفاده میکنند؛ یعنی درحالیکه ارائهدهنده سرویس مسئول امنیت زیرساخت است، کاربران مسئول امنیت دادهها و برنامههای خود هستند.
پشتیبانگیری منظم از دادهها
حتی با وجود تدابیر امنیتی محکم، دادهها ممکن است بهدلیل حوادث، حملات مخرب یا خرابی سیستم از دست بروند. برخی خدمات ابری پشتیبانگیری کامل مدیریتشده ارائه میدهند؛ اما در بسیاری از موارد، کاربر ابری مسئول پیکربندی و مدیریت صحیح پشتیبانها است.
اجرای اقدامات امنیت شبکه
امنیت شبکه بخش بنیادی امنیت در فضای ابری است و شامل موارد زیر میشود:
- پیادهسازی فایروالها و گروههای امنیتی مبتنی بر ابر برای کنترل ترافیک ورودی و خروجی؛
- رمزگذاری دادهها حین انتقال برای جلوگیری از رهگیری؛
- استفاده از VPN امن برای دسترسی از راه دور؛
- برای داراییهای حساس، باید شبکههای خصوصی مجازی (VPC) راهاندازی کنید؛ شبکههایی ایزوله و امن که تنها متعلق به سازمان شما هستند.
نظارت و حسابرسی منابع ابری
نظارت و حسابرسی مداوم منابع ابری به شناسایی ناهنجاریهایی که ممکن است نشانه نقض امنیتی باشند، کمک میکند و شامل جمعآوری و تحلیل لاگها، تنظیم هشدار برای فعالیتهای مشکوک و انجام حسابرسیهای منظم امنیتی برای شناسایی آسیبپذیریهای احتمالی است. ابزارهایی مانند CSPM میتوانند این فرایندها را در محیطهای ابری بزرگ بهصورت خودکار انجام دهند.
پیادهسازی شیوههای DevSecOps
DevSecOps رویکردی است که امنیت را در فرایند توسعه ادغام میکند و همکاری بین تیمهای توسعه و امنیت را افزایش میدهد. این روش منجر به آزمایش امنیتی مداوم، شناسایی زودهنگام آسیبپذیریها و اصلاح سریعتر میشود.
چالشها و اشتباهات رایج در پیادهسازی امنیت ابری
در پیادهسازی امنیت ابری، سازمانها ممکن است با چالشها و اشتباهاتی مواجه شوند که میتواند منجر به آسیبپذیریهای جدی شود:

- پیکربندی نادرست منابع ابری: تنظیمات اشتباه در ذخیرهسازی یا پایگاه داده میتواند باعث دسترسی غیرمجاز شود؛
- افشای کلیدها و اطلاعات حساس: ذخیره ناامن کلیدهای دسترسی یا دادههای محرمانه، فرصت نفوذ به مهاجمان میدهد؛
- رمزهای عبور ضعیف یا تکراری: حدسزدن یا شکستن این رمزها آسان است، بهخصوص برای حسابهای مهم؛
- نبود احراز هویت چندعاملی (MFA): حذف این لایه امنیتی خطر نفوذ را افزایش میدهد؛
- عدم نظارت مداوم: بدون پایش مستمر، شناسایی تهدیدات دیر انجام میشود؛
- نداشتن استراتژی امنیتی جامع: نبود برنامه منسجم باعث ناهماهنگی و افزایش ریسک میشود؛
- غفلت از امنیت API: APIهای ناامن میتوانند راه نفوذ به دادهها و سرویسها باشند؛
- کمبود آموزش کارکنان: آگاهی پایین میتواند به اشتباهات انسانی و حفرههای امنیتی منجر شود.
سخن پایانی
در دنیای دیجیتال امروز، امنیت ابری نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی برای بقا و رشد هر کسبوکار است. با آگاهی، آموزش و استفاده از بهترین روشهای امنیتی میتوانید محیط ابری خود را در برابر تهدیدات ایمن نگه دارید.
امنیت ابری چیست و چرا مهم است؟
امنیت در فضای ابری مجموعه اقدامات و فناوریهایی است که از دادهها و سرویسهای ابری در برابر تهدیدات محافظت میکند.
آیا استفاده از MFA در امنیت ابر ضروری است؟
بله! MFA یک لایه امنیتی اضافی ایجاد میکند و احتمال نفوذ را بهشدت کاهش میدهد.
رایجترین تهدید امنیت ابری چیست؟
پیکربندی نادرست منابع ابری و افشای اطلاعات حساس از شایعترین تهدیدات هستند.
چگونه میتوان امنیت APIها را در ابر تضمین کرد؟
با احراز هویت قوی، محدودسازی دسترسی و بررسی مداوم آسیبپذیریها.