مهمترین تفاوت سرور مجازی و سرور ابری در ساختار آنهاست؛ سرور مجازی (VPS) بخشی از یک سرور فیزیکی واحد است، در حالی که سرور ابری منابع خود را از شبکهای از چندین سرور به هم پیوسته تأمین میکند. این ویژگی باعث میشود سرور ابری مقیاسپذیری و پایداری (آپتایم) بسیار بالاتری داشته باشد و به یک سختافزار محدود نباشد. برای مشاهده جدول مقایسه کامل و انتخاب بهترین گزینه برای پروژه خود، در ادامه همراه ما باشید.
سرور ابری و سرور مجازی؛ تفاوتها، مزایا و راهنمای انتخاب
قبلاز آنکه به بررسی تفاوت سرور مجازی و سرور ابری بپردازیم، ابتدا باید درباره نوع فناوری صحبت کنیم که هر دو سرویس را ممکن میکند؛ یعنی مجازیسازی (virtualization).
با کمک مجازیسازی میتوانید یک ماشین مجازی (VM) ایجاد و آن را روی سختافزار فیزیکی خود مستقر کنید. در واقع، شما یک کامپیوتر دارید که داخل کامپیوتر دیگری اجرا میشود. در تصویر زیر، یک پارتیشن مجازی اوبونتو داخل یک کامپیوتر دسکتاپ ویندوز اجرا شده است.
این ماشین مجازی با نرمافزار VMware Workstation Player راهاندازی شده که یک برنامه رایگان است و یک لایه مجازیسازی روی سختافزار کامپیوتر خانگی شما ایجاد میکند. سیستم مهمان اوبونتو از منابع سیستم میزبان استفاده میکند، اما شما میتوانید روی آن، بهصورت مستقل از محیط ویندوز عملیات انجام دهید.
راهحلهای مجازیسازی که ارائهدهندگان میزبانی استفاده میکنند، تفاوت زیادی ندارند؛ اما راهاندازی آنها پیچیدهتر است. در ادامه، این موضوع را دقیقتر توضیح میدهیم.
سرور مجازی (VPS) چیست؟
سرور مجازی یا VPS (Virtual Private Server) یک قطعه از یک سرور فیزیکی بزرگ است که بهصورت مجازی به چند بخش تقسیم میشود و هر بخش بهعنوان یک سرور مستقل عمل میکند. در واقع، میزبانها چند ماشین مجازی (که در زمینه میزبانی وب معمولاً به آنها سرورهای مجازی یا VPS گفته میشود) را روی یک سختافزار اجرا و مدیریت میکنند.
یک ساختمان بزرگ را تصور کنید که چند واحد دارد و هر واحد به یک مستأجر اختصاص داده شده است. هر واحد مثل یک سرور مجازی است که منابع مشخصی مانند رم، پردازنده و فضای ذخیرهسازی به آن اختصاص داده شده است.

هر ماشین مجازی دارای سیستم عامل خود، همراه با یک آدرس IP اختصاصی و مجموعهای از منابع سختافزاری، مثل تعداد مشخصی هسته پردازنده، رم و فضای ذخیرهسازی است که برای آن رزرو شدهاند و همیشه در دسترس قرار دارند. ماشینهای مجازی تا حد زیادی مستقل هستند. منابع کلیدی مانند RAM برای شما رزرو شدهاند، اما عملکرد کلی میتواند تحتتأثیر بار بسیار سنگین سایر VPSها روی همان سرور فیزیکی قرار بگیرد؛ هرچند این تأثیر بهمراتب کمتر از هاست اشتراکی است.
هم VPS و هم میزبانی ابری به شما دسترسی به یک ماشین مجازی را میدهند و مزایای آنها نسبت به پلنهای اشتراکی ارزان قابلمقایسه نیست. راهحلهای سرور مجازی بسیار منعطفتر هستند و بهلطف محیط ایزوله، عملکرد پایدارتری فراهم میکنند. همچنین، IP اختصاصی امنیت بیشتری به ماشین مجازی شما میدهد. تمام این مزایا برای کاربران VPS و میزبانی ابری یکسان است. تفاوتها در نحوه استقرار ماشینهای مجازی نهفته است.
سرور ابری چیست؟
سرور ابری یا Cloud Server نوعی سرویس میزبانی است که منابع آن از چند سرور فیزیکی مختلف تأمین و بهشکل مجازی به کاربر داده میشود. در واقع، برخلاف سرور مجازی که محدود به یک سرور فیزیکی است، سرور ابری از توان چند سرور استفاده میکند و این، بهمعنی پایداری و انعطافپذیری بسیار بالاتر است.
اگر دوباره به مثال ساختمانها برگردیم، تصور کنید بهجای داشتن یک واحد محدود، دسترسی به چند ساختمان خواهید داشت که هرکدام منابعی به شما اختصاص میدهند. اگر یکی دچار مشکل شود، دیگری بهکمک میآید و کار شما مختل نمیشود. بههمیندلیل، سرور ابری گزینه ایدئالی برای پروژههایی است که به مقیاسپذیری بالا، ترافیک نوسانی یا اهمیت زیاد پایداری نیاز دارند.

در اصل، رایانش ابری حول این مفهوم میچرخد که وبسایتها و برنامهها چگونه به منابع موردنیاز خود، مانند فضای ذخیرهسازی، حافظه (RAM) و قدرت پردازش دسترسی پیدا میکنند.
زمانی که ارائهدهندگان چند سرور را به یک شبکه مشترک متصل میکنند، مجموعه بزرگی از منابع بهنام «ابر» شکل میگیرد. با فناوری مجازیسازی، این منابع میتوانند بهطور مؤثر میان تعداد زیادی ماشین مجازی توزیع شوند.
عنصری که مسئول استقرار و مدیریت سرورهای ابری است، «ابر هایپروایزر» (cloud hypervisor) نام دارد. ارائهدهندگان از طریق آن میتوانند VPSهای جداگانه را شروع یا متوقف کنند و منابع سختافزاری متفاوتی به آنها اختصاص دهند.
این فناوری به ارائهدهندگان امکان میدهد از منابع سختافزاری خود بهینهترین بهره را ببرند که این موضوع در افزایش کیفیت خدمات، حفظ حاشیه سود و ارائه قیمتهای رقابتی نقش حیاتی دارد. بااینحال، مزایا برای صاحبان سایت و توسعهدهندگان حتی قابلتوجهتر است.
میزبانی Cloud VPS نسبت به VPS سنتی از مزایایی چون انعطافپذیری بیشتر در تنظیم منابع سختافزاری براساس نیاز پروژه، امکان افزایش و کاهش سریع و آسان منابع تنها با چند کلیک و سیستم پرداخت بهمیزان مصرف که اقتصادیتر است، بهره میبرد. همچنین دسترسپذیری بالاتری دارد، زیرا در صورت بروز مشکل سختافزاری، سرور مجازی بهسرعت به گره دیگری منتقل میشود و بدون وقفه به کار خود ادامه میدهد. علاوهبراین، منابع همیشه اختصاصی و پایدار هستند که باعث افزایش سرعت و عملکرد بهتر میشوند و داشتن IP اختصاصی، امنیت و استقلال بیشتری برای کاربران فراهم میکند.
VPS یا سرور ابری؟ بررسی تفاوتها و مزایا به زبان ساده
میزبانی ابری و VPS سنتی به شما دسترسی به یک ماشین مجازی میدهند که وبسایت شما را میزبانی میکند و تفاوت آن، تنها در نحوه تخصیص منابع است.
تفاوت سرور مجازی و سرور ابری این است که در سرور مجازی سنتی، بهجای یک خوشه از سرورهای فیزیکی که منابع بسیار زیادی فراهم میکنند، شما فقط یک ماشین فیزیکی دارید که چند نمونه مجازی را میزبانی میکند. این تفاوت ممکن است جزئی به نظر برسد، اما در واقع بسیار مهمتر از چیزی است که فکر میکنید.
راهحلهای VPS سنتی همان مزایای میزبانی اشتراکی را که در فضای ابری ارائه میشوند، دارند؛ یعنی:
- شما میتوانید بین سیستمعاملهای مختلف انتخاب و بهاینترتیب، پروژههای نامحدودی را میزبانی کنید؛
- منابع تضمینشده و همیشه در دسترس هستند. بنابراین میتوانید انتظار سرعت بارگذاری پایدار و عملکرد قابلقبول داشته باشید؛
- بسته به پلن انتخابی، ممکن است به روت یا ادمین دسترسی داشته باشید که امکان سفارشیسازی محیط میزبانی را برای نیازهای خاص شما فراهم میکند؛
- یک راهحل مشابه سرور اختصاصی، اما با هزینه کمتر دارید.

بااینحال، اگر به مقایسه سرور ابری و VPS سنتی بپردازیم، معایبی هم دیده میشود.
اگرچه VPSهای سنتی قابلیت ارتقا دارند، اما محدود به ظرفیت سختافزار زیرساختی خود هستند و هرچه تعداد VPSهای بیشتری روی یک سرور فیزیکی اجرا شود، فضای کمتری برای رشد آنها باقی میماند.
همچنین با افزایش منابع اختصاصیافته به برخی ماشینهای مجازی، سختافزار آزاد کمتری برای سایرین باقی میماند. در نهایت، سرور فیزیکی پر میشود و کاربران دیگر امکان ارتقا نخواهند داشت. این محدودیتها باعث میشود تخصیص منابع انعطافپذیری کمتری داشته باشد.
سرورهای مجازی سنتی کاملاً قابلسفارشیسازی نیستند. برای استفاده بهینهتر از سختافزار، ارائهدهندگان VPS سنتی تنها پلنهای ازپیشتعیینشده عرضه میکنند و شما امکان انتخاب دقیق پیکربندی را ندارید. این موضوع تفاوت چشمگیری با سیستم پرداخت بهمیزان مصرف (pay-as-you-go) پلنهای ابری دارد.
علاوهبراین، کل پروژه شما به روشنبودن سرور فیزیکی وابسته است. اگر یک قطعه سختافزاری دچار خرابی شود، VPS شما بههمراه سایر ماشینهای مجازی روی همان سرور از دسترس خارج خواهند شد. بازگرداندن سرور به وضعیت عملیاتی، یک فرایند پیچیده است که ممکن است ساعتها طول بکشد.
چون VPS شما در ابر نیست، نمیتوانید آن را بهراحتی روی یک ماشین دیگر مستقر کنید و بهسرعت آنلاین شوید.
تفاوت سرور ابری و سرور مجازی در یک نگاه
در جدول زیر میتوانید تفاوت سرور مجازی و ابری را در یک نگاه مشاهده و مقایسه کنید.
ویژگی | سرور VPS | سرور ابری |
---|---|---|
مقیاسپذیری | امکان ارتقا سختافزار با فناوری مجازیسازی، اما محدود به ظرفیت سرور فیزیکی | دسترسی به منابع تقریباً نامحدود از طریق خوشه سرورها؛ تنظیم پویا براساس مصرف |
آپتایم | وابسته به سلامت یک سرور فیزیکی؛ خرابی آن باعث قطعی همه VPSها میشود | دسترسپذیری بالا و مکانیزم Failover؛ خرابی یک سرور بلافاصله جبران میشود |
عملکرد | محیط ایزوله با منابع تضمینی؛ وابسته به اندازه سایت و بهینهسازی | منابع دقیقاً بهاندازه نیاز در هر زمان؛ مقیاسپذیری نامحدود و سرعت بالا |
امنیت | وابسته به ابزارها و تنظیمات؛ در پلن مدیریتشده آماده و در خودمدیریت نیاز به پیکربندی دستی دارد | معمولاً دارای ابزارهای امنیتی پیشرفتهتری در سطح شبکه (مانند فایروالهای توزیعشده و گروههای امنیتی) است. همچنین بهدلیل ساختار توزیعشده در برابر حملات DdoS، مقاومتر عمل میکند. |
قیمت | اشتراک ماهانه یا سالانه با پرداخت ثابت | مدل «پرداخت بهازای مصرف»؛ فقط برای منابع و پهنایباند استفادهشده هزینه دارد |
کدام یک برای چه پروژههایی مناسبتر است؟
انتخاب بین سرور مجازی و سرور ابری به نوع پروژه، بودجه و نیازهای شما بستگی دارد. سرور مجازی (VPS) مناسب است برای:
- وبسایتهای کوچک تا متوسط: اگر یک وبلاگ، فروشگاه آنلاین کوچک یا وبسایت شرکتی دارید (مثل یک فروشگاه آنلاین لوازم جانبی موبایل با بازدید روزانه محدود)، VPS معمولاً کافی و مقرونبهصرفه است؛
- پروژههای با نیازهای ثابت: اگر نیازهای محاسباتی شما تغییر زیادی نمیکند، VPS انتخاب بهتری است؛ مانند وبسایت یک شرکت مشاوره با محتوای بهنسبت ثابت؛
- توسعهدهندگان با بودجه محدود: برای تست نسخه اولیه یک اپلیکیشن بدون هزینه زیاد، VPS هزینه اولیه کمتری دارد و برای پروژههای آزمایشی مناسب است.

سرور ابری مناسب است برای:
- پروژههای پویا و مقیاسپذیر: اگر وبسایتی دارید که ترافیک آن بهصورت ناگهانی افزایش مییابد (مثلاً در کمپینهای بازاریابی یا مثل وبسایت فروش بلیت که در روزهای خاص ترافیک چندبرابر میشود)، سرور ابری ایدئال است؛
- برنامههای پیچیده و دادهمحور: اپلیکیشنهایی که نیاز به پردازش سنگین یا ذخیرهسازی بزرگ دارند (مانند سرویسهای تحلیل داده)، از انعطافپذیری سرور ابری بهره بیشتری میبرند؛
- کسبوکارهای بزرگ: شرکتهایی که پایداری و دسترسیپذیری بالا برایشان حیاتی است (مثل فروشگاههای بزرگ آنلاین که حتی یک ساعت قطعی برایشان پرهزینه است)، معمولاً سرور ابری را ترجیح میدهند.
سخن پایانی
شناخت دقیق تفاوت سرور مجازی و سرور ابری به شما کمک میکند تا بهترین سرویس را با توجه به نیازهای واقعی کسبوکارتان انتخاب کنید. انتخاب درست باعث صرفهجویی در هزینه، بهبود عملکرد و افزایش امنیت میشود. امیدواریم با مطالعه این مقاله، مسیر انتخاب برای شما روشنتر شده باشد و بتوانید با اطمینان کامل بهترین سرویس را برگزینید.
اگر مایلید اطلاعات بیشتری درباره سرور ابری ایران یا سرور مجازی و نحوه استفاده بهینه از آنها داشته باشید، میتوانید با متخصصان ما در کلودینو مشورت و بهترین راهکار را برای پروژه خود دریافت کنید.
منبع +
آیا میتوانم بعداز خرید، VPS را به سرور ابری ارتقا بدهم؟
بله! بسیاری از شرکتهای هاستینگ، امکان ارتقا از VPS به سرور ابری را دارند؛ اما فرایند آن ممکن است شامل انتقال دادهها و تنظیمات باشد. بهتر است قبلاز خرید از پشتیبانی ارائهدهنده سؤال کنید.
آیا سرعت سرور ابری بیشتر از VPS است؟
در شرایط یکسان، پایداری و سرعت سرور ابری بیشتر است؛ چون منابع آن از چند سرور تأمین میشود؛ اما در پروژههای کوچک، این تفاوت ممکن است محسوس نباشد.
کدام گزینه امنیت بیشتری دارد؟
هر دو سرویس امنیت بالایی دارند؛ اما سرور ابری بهدلیل ساختار توزیعشده و امکان بکاپگیری سریع در برابر خرابی و حملات پایدارتر است.
هزینه سرور ابری همیشه بیشتر از VPS است؟
نه همیشه! اگر پروژه شما مقیاسپذیر است و منابع را براساس نیاز لحظهای مصرف میکنید، ممکن است هزینه سرور ابری حتی کمتر از VPS ثابت باشد.