HTTP یک پروتکل انتقال داده است که درخواست‌ها و پاسخ‌ها را در قالب متن ساده (plaintext) ارسال می‌کند. این یعنی هر کسی که به ارتباط دسترسی داشته باشد، می‌تواند آن را بخواند. این ویژگی باعث می‌شود HTTP در برابر حملات مختلف مانند سرقت اطلاعات و شنود (eavesdropping) بسیار آسیب‌پذیر باشد.

در مقابل، HTTPS با استفاده از رمزنگاری TLS/SSL از اطلاعات کاربران محافظت می‌کند و ارتباطی امن بین مرورگر و سرور برقرار می‌سازد.

---

HTTP چیست و چگونه کار می‌کند؟

HTTP مخفف HyperText Transfer Protocol است و وظیفه آن انتقال داده بین مرورگر کاربر و سرور وب است. این پروتکل در لایه ۷ مدل OSI کار می‌کند و عمدتاً شامل دو نوع پیام است:

• درخواست‌ها (Requests): زمانی که کاربر روی لینکی کلیک می‌کند یا فرمی را ارسال می‌کند، مرورگر درخواست HTTP به سرور ارسال می‌کند.

• پاسخ‌ها (Responses): سرور نیز با پاسخ به این درخواست، محتوای صفحه یا اطلاعات مربوطه را ارسال می‌کند.

مثال ساده از یک درخواست HTTP:

makefile
CopyEdit
GET /hello.txt HTTP/1.1 Host: www.example.com User-Agent: Mozilla/5.0 Accept-Language: en

و پاسخ HTTP ممکن است به این شکل باشد:

makefile
CopyEdit
HTTP/1.1 200 OK Content-Type: text/plain Content-Length: 12 Hello World!

---

چرا HTTP امن نیست؟

دلیل اصلی ناامن بودن HTTP این است که تمامی این اطلاعات به صورت متن ساده منتقل می‌شود. یعنی هر مهاجمی که در مسیر ارتباط (مانند وای‌فای عمومی یا ISP) قرار داشته باشد، می‌تواند اطلاعات حساس مانند:

• رمز عبور

• شماره کارت بانکی

• اطلاعات فرم‌های شخصی

را بخواند، ذخیره کند یا حتی دستکاری کند. این حملات به نام Man-in-the-Middle (MitM) یا «مردی در میان» شناخته می‌شوند.

---

HTTPS چیست؟

HTTPS نسخه امن HTTP است. حرف «S» در انتهای آن مخفف Secure است و به معنای استفاده از رمزنگاری با TLS (Transport Layer Security) یا SSL است. در HTTPS:

• داده‌ها رمزنگاری شده‌اند.

• اطلاعات بین کاربر و سرور به‌صورت محرمانه باقی می‌ماند.

• امکان جعل یا شنود داده‌ها به‌شدت کاهش می‌یابد.

نمونه داده رمزنگاری‌شده در HTTPS:

به‌جای:

bash
CopyEdit
GET /hello.txt HTTP/1.1

مهاجم می‌بیند:

CopyEdit
4d2fVnZ8xLOe+1fJYcV9Gz5lU0PKzfpnZrHb...

---

تفاوت‌های کلیدی بین HTTP و HTTPS

ویژگی	HTTP	HTTPS
رمزنگاری	❌ ندارد	✅ دارد (TLS/SSL)
امنیت داده‌ها	❌ پایین	✅ بالا
تأیید هویت سرور	❌ ندارد	✅ از طریق گواهینامه SSL
مناسب برای اطلاعات حساس	❌ نه	✅ بله
نمایش در مرورگر	🔓 یا اخطار	🔒 قفل سبز

---

چگونه HTTPS کار می‌کند؟

HTTPS از تکنولوژی رمزنگاری کلید عمومی بهره می‌برد:

• کلید عمومی (Public Key): در گواهینامه SSL سرور قرار دارد و با مرورگر به اشتراک گذاشته می‌شود.

• کلید خصوصی (Private Key): فقط در اختیار سرور است.

• مرورگر و سرور با این دو کلید، یک کلید نشست (Session Key) ایجاد می‌کنند که تمام ارتباط‌ها را رمزنگاری می‌کند.

---

تأیید هویت در HTTPS

یکی از مهم‌ترین مزایای HTTPS، احراز هویت سرور است. این یعنی مرورگر مطمئن می‌شود که سایت واقعاً همان دامنه‌ای است که ادعا می‌کند. این تأیید از طریق:

• گواهینامه دیجیتال SSL

• امضای دیجیتال توسط مرجع گواهی (CA)

انجام می‌شود. این مرحله باعث جلوگیری از حملاتی نظیر:

• جعل DNS

• جعل BGP

• حملات مردی در میان

• دامنه‌های تقلبی

می‌شود.

---

چگونه گواهینامه SSL دریافت کنیم؟

دریافت گواهینامه SSL امروزه بسیار آسان است. پلتفرم‌هایی مانند Cloudflare یا Let’s Encrypt گواهینامه‌های رایگان ارائه می‌دهند. تنها با چند کلیک می‌توان HTTPS را روی سایت فعال کرد.

---

مزایای استفاده از HTTPS

• 🔐 امنیت بیشتر

• 🧠 افزایش اعتماد کاربر

• 🧾 مطابقت با مقررات حریم خصوصی

• 📈 بهبود رتبه سئو در گوگل

• 🛡️ محافظت در برابر حملات سایبری

---

نتیجه‌گیری

HTTP یک پروتکل قدیمی و ناامن برای تبادل داده است. در دنیای امروز که حریم خصوصی و امنیت اطلاعات اهمیت حیاتی دارند، استفاده از HTTPS با رمزنگاری TLS امری ضروری است. با رمزنگاری داده‌ها و تأیید هویت سرور، HTTPS نه‌تنها امنیت کاربران را افزایش می‌دهد، بلکه باعث اعتماد بیشتر، سئوی بهتر و تجربه کاربری ایمن‌تر نیز می‌شود.

---

منبع:
Cloudflare – Why Is HTTP Not Secure?