ربات یک نوع ماشین خودکار است که می‌تواند وظایف خاصی را با کمترین یا بدون دخالت انسان و با سرعت و دقت بالا انجام دهد. زمینه رباتیک که به طراحی، مهندسی و عملکرد ربات‌ها می‌پردازد، در ۵۰ سال گذشته پیشرفت چشمگیری داشته است. بر اساس گزارش IDC در سال ۲۰۱۹، رباتیک به‌عنوان یکی از شش تسریع‌کننده نوآوری در حال هدایت تحولات دیجیتال شناخته شده است. دیگر عوامل مؤثر در این تحول شامل چاپ سه‌بعدی، محاسبات شناختی، امنیت نسل بعد و واقعیت مجازی یا افزوده هستند.
ربات‌ها چه کارهایی می‌توانند انجام دهند؟
در اصل، تعداد زیادی نوع ربات وجود دارد که می‌توانند وظایف مختلفی را انجام دهند. ربات‌ها در انجام برخی از کارها بهتر از انسان‌ها عمل می‌کنند، اما برخی وظایف بهتر است توسط انسان‌ها انجام شود و نه ماشین‌ها.
مواردی که ربات‌ها بهتر از انسان‌ها انجام می‌دهند:
- خودکارسازی فعالیت‌های دستی یا تکراری در محیط‌های صنعتی یا تجاری.
- کار در محیط‌های غیرقابل پیش‌بینی یا خطرناک برای شناسایی خطراتی مانند نشت گاز.
- پردازش و ارسال گزارش‌ها برای امنیت سازمان‌ها.
- پر کردن نسخه‌های دارویی و آماده‌سازی IVها.
- تحویل سفارشات آنلاین، خدمات اتاق و حتی بسته‌های غذایی در مواقع اضطراری.
- کمک در جراحی‌ها.
- ربات‌ها همچنین می‌توانند موسیقی بسازند، خط ساحلی را برای شناسایی شکارچیان خطرناک نظارت کنند، در جستجو و نجات کمک کنند و حتی در تهیه غذا کمک نمایند.
اتصال به ابر
IDC در گزارش ۲۰۱۹ خود پیش‌بینی کرد که ۴۰٪ از تولیدکنندگان G2000 تا سال ۲۰۲۳ حداقل یک‌سوم از ربات‌های خود را به‌صورت دیجیتال به پلتفرم‌های ابری متصل خواهند کرد تا چابکی و کارایی عملیاتی را بهبود بخشند. همچنین، ۲۵٪ از خرده‌فروشان ربات‌هایی را به‌کار خواهند گرفت تا کارگران را از انجام وظایف تکراری آزاد کنند.
با وجود افزایش روزافزون ربات‌ها در زندگی انسان‌ها، هنوز هم برخی مشکلات و محدودیت‌ها در استفاده از آن‌ها وجود دارد.
محدودیت‌های ربات‌ها:
- ربات‌ها می‌توانند جراحی انجام دهند، اما نمی‌توانند بیماران ترسان را آرام کنند.
- ربات‌ها می‌توانند قدم‌های پنهانی در یک منطقه بسته را شناسایی کنند، اما نمی‌توانند در برابر افراد غیرمجاز اقدام کنند.
- ربات‌ها می‌توانند جلسات ورزشی برای سالمندان هدایت کنند، اما نمی‌توانند احساس تنهایی آنان را تسکین دهند.
- ربات‌ها می‌توانند به پزشکان در تشخیص بیماری‌ها کمک کنند، اما نمی‌توانند با بیماران همدلی کنند.
- ربات‌ها می‌توانند از داده‌ها یاد بگیرند، اما نمی‌توانند به درستی به موقعیت‌های غیرمنتظره واکنش نشان دهند.
توانایی‌های پیچیده‌تر ربات‌ها در نهایت برخی از وظایف انسانی را از بین خواهند برد، اما هنوز بسیاری از وظایف همچنان به انسان‌ها نیاز دارند. تکنولوژی رباتیک فعلی تنها قادر به خودکارسازی ۲۵٪ از وظایف در محیط‌های غیرقابل پیش‌بینی و وابسته به انسان مانند ساخت و ساز و پرستاری است. اما ربات‌ها به برنامه‌ریزی انسانی نیاز دارند و احتمالاً همیشه به آن نیاز خواهند داشت.
انواع ربات‌ها
۱. آندرویدها (Humanoid Robots):
آندرویدها ربات‌هایی هستند که شبیه به انسان طراحی شده‌اند. این ربات‌ها معمولاً متحرک هستند و روی چرخ‌ها یا یک سیستم ردیابی حرکت می‌کنند. این ربات‌ها در زمینه‌های مختلفی از جمله مراقبت‌های شخصی، جستجو و نجات، اکتشاف فضایی و تحقیقاتی، سرگرمی، آموزش، روابط عمومی و مراقبت‌های بهداشتی و همچنین تولید استفاده می‌شوند.
۲. تله‌چیر (Telechir):
تله‌چیر رباتی پیچیده است که به‌طور از راه دور توسط یک اپراتور انسانی برای یک سیستم تل‌پرزنس کنترل می‌شود. این ربات به فرد احساس حضور در یک محیط خطرناک یا دوردست می‌دهد و این امکان را فراهم می‌کند که فرد با محیط تعامل داشته باشد.
۳. ربات تل‌پرزنس (Telepresence Robots):
ربات تل‌پرزنس تجربه حضور فیزیکی در یک مکان را شبیه‌سازی می‌کند. این ربات‌ها برای نظارت از راه دور و کنترل از طریق تل‌متر، رادیو یا فیبر نوری طراحی شده‌اند.
۴. ربات‌های صنعتی:
ربات‌های صنعتی به‌عنوان «دستگاه‌های خودکار و قابل برنامه‌ریزی» شناخته می‌شوند که در سه یا بیشتر محور قابل برنامه‌ریزی هستند. این ربات‌ها می‌توانند در محیط‌های صنعتی برای خودکارسازی فرآیندهای تولید، افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها استفاده شوند.
۵. ربات‌های ازدحامی (Swarm Robots):
این ربات‌ها در گروه‌هایی از چندین تا هزاران ربات کار می‌کنند که تحت نظارت یک کنترل‌کننده واحد قرار دارند. این ربات‌ها مشابه به کلونی‌های حشرات هستند و رفتارهای ساده‌ای به‌طور فردی از خود نشان می‌دهند، اما وقتی با یکدیگر همکاری می‌کنند، می‌توانند وظایف پیچیده‌تری را انجام دهند.
۶. ربات‌های هوشمند:
ربات‌های هوشمند پیشرفته‌ترین نوع ربات‌ها هستند که دارای سیستم هوش مصنوعی داخلی هستند که از محیط خود یاد می‌گیرند و با استفاده از داده‌ها و تجربیات قبلی، توانایی‌های خود را برای بهبود مستمر گسترش می‌دهند. این ربات‌ها می‌توانند در حل مشکلاتی مانند کمبود نیروی کار کشاورزی، اتلاف غذا و مطالعه اکوسیستم‌های دریایی کمک کنند.
ویژگی‌های مشترک ربات‌ها
همه ربات‌ها ویژگی‌های مشترکی دارند که شامل ساخت مکانیکی، اجزای الکتریکی و برنامه‌نویسی کامپیوتری است. با پیشرفت نرم‌افزار و هوش مصنوعی، ربات‌ها روزبه‌روز هوشمندتر و کارآمدتر می‌شوند و قادر خواهند بود چالش‌های پیچیده‌تری را حل کنند.
خودکارسازی فرآیند رباتیک و هوش مصنوعی
خودکارسازی فرآیند رباتیک (RPA) یکی از تکنولوژی‌هایی است که شامل طراحی و استفاده از ربات‌های نرم‌افزاری برای خودکارسازی فرآیندهای کسب و کار مبتنی بر قوانین است. این تکنولوژی می‌تواند به بهبود عملکرد سازمان‌ها، کاهش هزینه‌ها و صرفه‌جویی در وقت کمک کند.
تاریخچه ربات‌ها
واژه “ربات” برای اولین بار در نمایشنامه ۱۹۲۱ “R.U.R.” (ربات‌های جهانی رسوم) توسط نویسنده چکی کارل کاپک معرفی شد. این ربات‌ها انسان‌های مصنوعی بودند که می‌توانستند برای خود فکر کنند، که شباهت زیادی به آندرویدهای مدرن دارند.
در دهه‌های بعد، ربات‌ها به‌طور مستمر پیشرفت کرده و در صنایع مختلف به کار گرفته شدند. پیشرفت‌هایی همچون طراحی ماشین خودران توسط لئوناردو دا وینچی و توسعه ربات‌های صنعتی توسط مهندسین در دهه‌های مختلف باعث شد که ربات‌ها به ابزاری جدی در صنعت، پزشکی و حتی زندگی روزمره تبدیل شوند.
آینده ربات‌ها
ربات‌ها در حال حاضر قادر به انجام وظایف پیچیده‌ای هستند که حتی چند دهه پیش غیرممکن به نظر می‌رسیدند. این ربات‌ها با هوش مصنوعی خود، می‌توانند به انسان‌ها در حل مشکلات پیچیده کمک کنند و به‌طور پیوسته در حال تکامل هستند.
